maandag 18 oktober 2010

Alle lijden en alle geluk is in het nu!


Mensen zeggen vaak onder hun verleden te lijden. Ze zeggen een ‘zware last’ met zich mee te dragen, een zogenaamde ‘rugzak’.

Wie even nadenkt, begrijpt dat dit niet mogelijk is. Lijden is altijd in het nu. Zoals alle emoties alleen maar in het nu kunnen zijn. Je kan niet lijden onder gebeurtenissen uit het verleden. Je kan in het verleden geleden hebben onder wat er toen gebeurd is, maar je bent nu niet meer in het verleden. Zelfs Peter Adriaenssens stelt voor om te spreken van ‘personen met een verleden van…’ in plaats van ‘slachtoffers van…’. Gebeurtenissen in het verleden zijn er immers gewoon niet meer en kunnen je dus niet meer doen lijden. Je kan niet meer de pijn voelen van de klappen die je als kind gekregen hebt en je kan niet meer de honger of de liefdeloosheid voelen die je toen ervaren hebt. Je kan je die alleen nog herinneren. Alleen die herinnering, die in het nu is, kan je doen lijden. Alleen wat in het nu is, kan je doen lijden.

Herinneringen zijn uiteraard altijd meer dan een koele film van de feiten. Ze zijn altijd geladen met bepaalde betekenissen. Lijden is een gevolg van het verzet tegen de herinnering aan de feiten en tegen de betekenissen die aan de herinnering worden gegeven. Zogenaamde ‘wonden’ of ‘kwetsuren’ zijn alleen maar bepaalde herinneringen aan gebeurtenissen in het verleden en het enige lijden nu is de reactie op die herinneringen. Die reacties zijn altijd reacties in het nu van dit ogenblik.

Het is overigens opmerkelijk dat mensen die zeggen onder het verleden te lijden, toch niet permanent lijden. Zij kunnen best een aangenaam weekend of een fijne vakantie beleven zonder speciaal gehinderd te worden door hun verleden. Alleen als ze eraan denken, als ze iets of iemand horen of zien die hen aan het verleden herinnert, is er weer het lijden. Ingeborg Bosch vergelijkt dat met een psychische allergie. Zoals een kind dat ooit door een hond gebeten is, ‘allergisch’ zal reageren op alle honden.

De oplossing is dan ook niet proberen niet meer aan het verleden te denken of te ‘wachten tot de tijd zijn werk gedaan heeft’, maar juist er heel bewust aan te denken en wel op een zodanige manier en met zodanige betekenissen dat het verzet kan verdwijnen om plaats te maken voor aanvaarding van wat in het verleden gebeurd is. Dat zal vaak betekenen dat men de onmiddellijke emotionele reactie uit het verleden, vervangt door een meer doordachte reactie in het nu. Dan kan ook de allergische reactie verdwijnen. Een volwassene beseft dat zelfs als hij door een hond gebeten is, dat niet betekent dat alle honden hem zullen bijten. Aanvaarding betekent niet dat men het gebeuren in het verleden ook fijn moet vinden of moet goedkeuren. Het betekent alleen aanvaarden dat bepaalde gebeurtenissen zich nu eenmaal hebben voorgedaan. Het is als leren foto’s of films uit het verleden als feitelijkheden zonder bepaalde betekenis of emotie te bekijken in plaats van erin op te gaan of ze opnieuw te ‘beleven’ alsof ze werkelijkheid waren. Dat is de basis van ‘verwerken’, ‘rouwen’, ‘gebeurtenissen een plaats geven’, en uiteindelijk zelfs ‘vergeven’. Dat is ook de basis van de methode van Past Reality Integration van Ingeborg Bosch.

Alle lijden is in het nu omdat ook alle verzet in het nu is. Maar ook alle vrede en welzijn is in het nu. Je kan geen vrede maken in het verleden. Je kan alleen vrede maken in het nu door te weigeren nog langer in oorlog te zijn, door het verzet op te geven. Dan kun je beginnen te aanvaarden wat gebeurd is. Zolang je weigert dat te aanvaarden, weiger je de wereld te bewonen zoals ze nu is, en blijf je negativiteit in je eigen geest zaaien. Het enige effect daarvan is dat je zelf lijdt. De wereld verandert er verder hoegenaamd niet door.

  • Maar ik voel toch de wonde die er nog altijd is?
  • Die kún je niet voelen, een “wonde” is namelijk een idee, een beeld, geen gevoel.
  • Maar ik voel toch de pijn van het verleden!
  • Wanneer voel je die pijn dan?
  • Gewoon, telkens ik eraan denk!
  • Precies: alleen maar als je er aan denkt! En wat voel je dan?
  • Dat ik dat niet wil, dat het niet eerlijk was, dat het onrechtvaardig was!
  • Precies: dat is je pijn! Je voelt geen wonde, je voelt de pijn die het gevolg is van je verzet tegen bepaalde gedachten. Je pijn is in het nu en heeft niets meer te maken met het verleden.
  • Maar moet ik wat er gebeurd is dan misschien fijn vinden?
  • Zeker niet, je moet alleen maar aanvaarden dat het gebeurd is.
  • Dat kan ik toch niet aanvaarden!
  • Dat kan je wel. Je kan namelijk niet anders! Je hebt geen keuze! Alleen probeer je het nog altijd weg te duwen, en dát is juist je pijn. Denk er gewoon heel bewust en rustig aan, zonder oordeel, als gewoon een plaats waar je ooit geweest bent. Aanvaard dat je daar ooit geweest bent.
  • Ik probeer dat zo te zien.
  • En bedenk dan dat je daar nu niet meer bent. Dat je nu hier bent en dat het verleden er niet meer is.
  • Is dat in het nu leven?
  • Ja. En wat voel je dan?
  • Dat maakt mij wat rustiger. Het verleden is er nog wel, maar het heeft minder invloed op mij.
  • Het verleden zal er altijd zijn. Niemand kan het verleden vergeten of uitwissen. Maar het heeft geen macht over het nu. Het nu is van jou. Is er een reden dat je je nu niet goed zou kunnen voelen?
  • Neen, die reden is er niet.
  • Dus dan kun je je nu goed voelen.
  • Maar hoe kan ik beletten dat die gedachten terug keren?
  • Dat kun je niet beletten. Je kan alleen leren er telkens rustig naar te kijken als naar een foto uit het verleden. Als je ophoudt met te proberen die gedachte weg te duwen, zal ze vanzelf minder vaak gaan komen.

6 opmerkingen:

  1. Zo eenvoudig, zo simpel! Het vraagt blijkbaar geen ingewikkelde strategie of stappenplan. Het kan meteen!? Waarom lijkt dit dan zo moeilijk toe te passen? Ligt de zogenaamde 'moeilijkheid' in het feit dat we een gewoonte, een aangeleerde manier van 'denken over' en 'kijken naar' de dingen om ons heen, moeten afleren? Of beter gezegd, dat we een bepaalde manier van denken dienen te vervangen door een ja-denken. Om de ene gewoonte (neen-denken) te vervangen door een andere (ja-denken) hebben we maar één iets nodig volgens mij; AANDACHT. En dit is beschikbaar, zonder voorschrift.
    Gert Cluyts

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Inderdaad, zo eenvoudig is het! Voor sommige mensen is het probleem juist dat het zo eenvoudig is. Ze hebben er moeite mee dat de oplossing van een probleem waar ze al zo lang mee lopen, zo eenvoudig zou kunnen zijn!

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Je zegt : "De zogenaamde “wonden” of “kwetsuren” zijn alleen de herinneringen aan gebeurtenissen in het verleden en het enige lijden nu is je reactie op die herinneringen. Die reacties zijn altijd de reacties op dit ogenblik."
    Wat als je elke dag opnieuw met 'de wonde of de kwetsuur' geconfronteerd wordt omdat je met die persoon nog samenwoont en die gewoon zijn gang gaat? Moet je de buitenechtelijke relatie van je man aanvaarden en elk moment een ja-denken?
    Ik weet 'elk moment is een nieuw moment' maar dat is toch een zware opgave om 'gewoon maar te aanvaarden' en je focus elke keer weer te verleggen ook als je die persoon ziet vertrekken naar zijn vriendin?

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Je kan niet met "wonden" of "kwetsuren" geconfronteerd worden omdat die in werkelijkheid niet bestaan. Wat je voelt en waarmee je "geconfronteerd" wordt is je verzet tegen het gedrag van de persoon met wie je kennelijk nog samenwoont. Maar waarom maak je de keuze met die persoon samen te wonen als je zijn gedrag (zijn "zijn gangen gaan") niet kunt aanvaarden? Dat is toch gewoon jezelf kwellen en ik kan me niet voorstellen dat iemand je daartoe zou verplichten? Ben je dan geen volwassen en vrij mens die eigen keuzes maakt?

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Lijden is de verbinding met gebeurtenissen, situaties,het verloop van.. in je leven die je als niet fijn, pijnlijk, soms schokkend ervaren hebt.
    Zoals het beeindigen van een relatie.
    Kijk je ernaar door een zwarte bril dan kun je het alsnog zien als een kans om er iets uit te leren,het de volgende keer beter te doen.
    Kijk je ernaar door een roze bril dan kom je uit bij dankbaarheid om de schoonheid van de andere,de liefde die als een geschenk een tijd gratuite in je leven kwam.
    Misschien is het goed om voor jezelf op tijd en stond de roze bril op je neus te zetten.
    Met die bril ga je beslist gelukkiger naar het leven kijken.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. De essentie van lijden is niet (emotioneel)los kunnen laten.

    BeantwoordenVerwijderen