Alle lijden en alle geluk is in het nu!


Mensen zeggen vaak onder hun verleden te lijden. Ze zeggen een ‘zware last’ met zich mee te dragen, een zogenaamde ‘rugzak’.

Wie even nadenkt, begrijpt dat dit niet mogelijk is. Lijden is altijd in het nu. Zoals alle emoties alleen maar in het nu kunnen zijn. Je kan niet lijden onder gebeurtenissen uit het verleden. Je kan in het verleden geleden hebben onder wat er toen gebeurd is, maar je bent nu niet meer in het verleden. Zelfs Peter Adriaenssens stelt voor om te spreken van ‘personen met een verleden van…’ in plaats van ‘slachtoffers van…’. Gebeurtenissen in het verleden zijn er immers gewoon niet meer en kunnen je dus niet meer doen lijden. Je kan niet meer de pijn voelen van de klappen die je als kind gekregen hebt en je kan niet meer de honger of de liefdeloosheid voelen die je toen ervaren hebt. Je kan je die alleen nog herinneren. Alleen die herinnering, die in het nu is, kan je doen lijden. Alleen wat in het nu is, kan je doen lijden.

Herinneringen zijn uiteraard altijd meer dan een koele film van de feiten. Ze zijn altijd geladen met bepaalde betekenissen. Lijden is een gevolg van het verzet tegen de herinnering aan de feiten en tegen de betekenissen die aan de herinnering worden gegeven. Zogenaamde ‘wonden’ of ‘kwetsuren’ zijn alleen maar bepaalde herinneringen aan gebeurtenissen in het verleden en het enige lijden nu is de reactie op die herinneringen. Die reacties zijn altijd reacties in het nu van dit ogenblik.

Het is overigens opmerkelijk dat mensen die zeggen onder het verleden te lijden, toch niet permanent lijden. Zij kunnen best een aangenaam weekend of een fijne vakantie beleven zonder speciaal gehinderd te worden door hun verleden. Alleen als ze eraan denken, als ze iets of iemand horen of zien die hen aan het verleden herinnert, is er weer het lijden. Ingeborg Bosch vergelijkt dat met een psychische allergie. Zoals een kind dat ooit door een hond gebeten is, ‘allergisch’ zal reageren op alle honden.

De oplossing is dan ook niet proberen niet meer aan het verleden te denken of te ‘wachten tot de tijd zijn werk gedaan heeft’, maar juist er heel bewust aan te denken en wel op een zodanige manier en met zodanige betekenissen dat het verzet kan verdwijnen om plaats te maken voor aanvaarding van wat in het verleden gebeurd is. Dat zal vaak betekenen dat men de onmiddellijke emotionele reactie uit het verleden, vervangt door een meer doordachte reactie in het nu. Dan kan ook de allergische reactie verdwijnen. Een volwassene beseft dat zelfs als hij door een hond gebeten is, dat niet betekent dat alle honden hem zullen bijten. Aanvaarding betekent niet dat men het gebeuren in het verleden ook fijn moet vinden of moet goedkeuren. Het betekent alleen aanvaarden dat bepaalde gebeurtenissen zich nu eenmaal hebben voorgedaan. Het is als leren foto’s of films uit het verleden als feitelijkheden zonder bepaalde betekenis of emotie te bekijken in plaats van erin op te gaan of ze opnieuw te ‘beleven’ alsof ze werkelijkheid waren. Dat is de basis van ‘verwerken’, ‘rouwen’, ‘gebeurtenissen een plaats geven’, en uiteindelijk zelfs ‘vergeven’. Dat is ook de basis van de methode van Past Reality Integration van Ingeborg Bosch.

Alle lijden is in het nu omdat ook alle verzet in het nu is. Maar ook alle vrede en welzijn is in het nu. Je kan geen vrede maken in het verleden. Je kan alleen vrede maken in het nu door te weigeren nog langer in oorlog te zijn, door het verzet op te geven. Dan kun je beginnen te aanvaarden wat gebeurd is. Zolang je weigert dat te aanvaarden, weiger je de wereld te bewonen zoals ze nu is, en blijf je negativiteit in je eigen geest zaaien. Het enige effect daarvan is dat je zelf lijdt. De wereld verandert er verder hoegenaamd niet door.

• Maar ik voel toch de wonde die er nog altijd is?
• Die kún je niet voelen, een “wonde” is namelijk een idee, een beeld, geen gevoel.
• Maar ik voel toch de pijn van het verleden!
• Wanneer voel je die pijn dan?
• Gewoon, telkens ik eraan denk!
• Precies: alleen maar als je er aan denkt! En wat voel je dan?
• Dat ik dat niet wil, dat het niet eerlijk was, dat het onrechtvaardig was!
• Precies: dat is je pijn! Je voelt geen wonde, je voelt de pijn die het gevolg is van je verzet tegen bepaalde gedachten. Je pijn is in het nu en heeft niets meer te maken met het verleden.
• Maar moet ik wat er gebeurd is dan misschien fijn vinden?
• Zeker niet, je moet alleen maar aanvaarden dat het gebeurd is.
• Dat kan ik toch niet aanvaarden!
• Dat kan je wel. Je kan namelijk niet anders! Je hebt geen keuze! Alleen probeer je het nog altijd weg te duwen, en dát is juist je pijn. Denk er gewoon heel bewust en rustig aan, zonder oordeel, als gewoon een plaats waar je ooit geweest bent. Aanvaard dat je daar ooit geweest bent.
• Ik probeer dat zo te zien.
• En bedenk dan dat je daar nu niet meer bent. Dat je nu hier bent en dat het verleden er niet meer is.
• Is dat in het nu leven?
• Ja. En wat voel je dan?
• Dat maakt mij wat rustiger. Het verleden is er nog wel, maar het heeft minder invloed op mij.
• Het verleden zal er altijd zijn. Niemand kan het verleden vergeten of uitwissen. Maar het heeft geen macht over het nu. Het nu is van jou. Is er een reden dat je je nu niet goed zou kunnen voelen?
• Neen, die reden is er niet.
• Dus dan kun je je nu goed voelen.
• Maar hoe kan ik beletten dat die gedachten terug keren?
• Dat kun je niet beletten. Je kan alleen leren er telkens rustig naar te kijken als naar een foto uit het verleden. Als je ophoudt met te proberen die gedachte weg te duwen, zal ze vanzelf minder vaak gaan komen.

Geluk of tevredenheid?

De tegenwoordige 'wetenschappelijke' geluksstudies zijn bij nader toezien veeleer tevredenheidsstudies dan geluksstudies. Vele mensen zijn immers best tevreden met hun lot, zonder daar ook gelukkig mee te zijn. In deze studies wordt aan mensen doorgaans op één of andere wijze de vraag gesteld: 'wat maakt u gelukkig?' Van de antwoorden die mensen geven, worden dan statistieken opgemaakt en daaruit worden dan gelukspercentages berekend. Zo kan precies vastgesteld worden welke bijdrage elke activiteit (zoenen, een boek lezen, lid zijn van een vereniging, in god geloven...) aan het geluksgevoel levert. Het procédé is vergelijkbaar met de stress-schalen die aangeven hoeveel stress bepaalde activiteiten opleveren.

Het enige wetenschappelijke aan dergelijke studies is de nauwkeurigheid. Het gaat inderdaad om een nauwkeurig becijferde statistische beschrijving van de realiteit. Cijfers geven altijd de indruk van wetenschappelijkheid. Een wetenschap moet echter méér zijn dan een loutere beschrijving van de feiten. Wetenschap veronderstelt een testbare hypothese die de waargenomen feitelijkheid kan verklaren.

Op grond van dergelijke geluksstudies kunnen mensen dan maatregelen overwegen om meer geluk in hun leven te brengen. Dit komt neer op de benadering: ‘om gelukkig te zijn moet je gewoon doen wat de meeste mensen doen om gelukkig te zijn.’ Dat is uiteraard een redelijk voor de hand liggende conclusie: als je doet wat de meeste mensen doen om gelukkig te zijn, is er veel kans dat jij ook gelukkig zult zijn. Deze benadering gaat voorbij aan de eigenheid van elk mens. Ze beschouwt de mens als een soort robot die op bepaalde feiten en omstandigheden altijd op een voorspelbare wijze zal reageren. Dat is natuurlijk niet zo. Het gaat immers om de subjectieve beleving van de werkelijkheid, die voor elk mens anders zal zijn. Daar valt geen wetenschappelijke theorie over te formuleren.

Maar los van de vraag naar de wetenschappelijkheid, kan gelukkig zijn als alles optimaal en naar wens verloopt, bezwaarlijk een grote kunst worden genoemd.  De echte uitdaging is uiteraard gelukkig te zijn als het leven het ons niet naar de zin maakt. Dat toont aan dat men over levenskunst beschikt.

Echte levenskunst toont zich als men niets nodig heeft om gelukkig te zijn en men dus altijd gelukkig is. Zo lang men iets nodig heeft, is men immers afhankelijk van omstandigheden en van anderen en riskeert men ongelukkig te zullen zijn. ‘Nodig hebben’ is de taal van de verslaving.
De interessante vraag zou dan ook zijn: 'Als dat wat je denkt nodig te hebben, uit je leven zou verdwijnen, zou je dan nog gelukkig zijn?'

Echte levenskunst toont zich als men niets nodig heeft om gelukkig te zijn en men dus altijd gelukkig is. Zo lang men iets nodig heeft, is men immers afhankelijk van omstandigheden en van anderen en riskeert men ongelukkig te zullen zijn. ‘Nodig hebben’ is de taal van de verslaving.

De interessante vraag zou dan ook zijn: ‘Als dat waarmee je nu zegt gelukkig te zijn, uit je leven zou verdwijnen, zou je dan nog gelukkig zijn?’

Vele mensen zeggen niet aan dergelijke ‘nare dingen’ te willen denken. Zij verkiezen niet aan scheiding, ouder worden, ziekte, de dood of de toestand van de wereld te denken omdat dat hun rust en hun slaap bederft. Zij noemen dat ‘zwarte gedachten’ die hen achtervolgen en die zij zo snel mogelijk weer kwijt willen. Deze mensen leiden hun leven alsof de dingen nooit zouden veranderen en dergelijke ‘nare dingen’ hen nooit zouden kunnen overkomen. Zij willen daar beslist niet aan denken en verklaren zonder schroom ‘niet te weten hoe ze dan wel zouden reageren’. Zij zijn als de piloot van een lijnvliegtuig die zijn passagiers aan boord zou verwelkomen met de mededeling dat hij 'hoopt dat er geen storm opsteekt omdat hij niet weet hoe hij dan zou reageren'. Ik vraag mij af hoeveel mensen aan boord van dat vliegtuig zouden willen stappen…

Denken als passie en als Kortste Weg naar een Geluk zonder Reden


Gelukkig zijn wil toch zeker iedereen?
Jazeker, en gelukkig zijn als het leven ons toelacht kan ook iedereen, net zoals iedereen kan zeilen bij mooi weer. Maar gelukkig zijn is niet hetzelfde als geluk hebben en een levensvisie die het mogelijk maakt ook voor geluk te kiezen als het leven ons niet toelacht en men dus geen geluk heeft, wordt in onze samenleving al te weinig systematisch en ordentelijk aangeleerd en voorgeleefd. De meesten onder ons moeten de nodige levenswijsheid dan ook met schade en schande bij elkaar zien te sprokkelen. Op het gebied van geluk en levenskunst is het alsof ieder voor zich steeds weer opnieuw het wiel moet uitvinden, domweg omdat ons niet gezegd is dat het al zo vaak uitgevonden is… Als uw huidige modus operandi dus niet tot de gewenste resultaten leidt, is de filosofie waar u mee leeft misschien aan een revisie toe.
Volgens sommige auteurs ervaren de meesten onder ons in de loop van hun leven vijf tot vijftig maal méér verandering dan onze voorouders van honderd jaar geleden, die bij hun geboorte hun levenspatroon meekregen. Hun levens volgden gedurende eeuwen dezelfde regels als dat van hun voorouders. Dat had natuurlijk zijn voordelen: ze wisten wie ze waren en wat ze hun kinderen moesten vertellen. Ze hadden het voordeel van het ontbreken van alternatieven.
Dat is allemaal ingrijpend veranderd. Er heeft zich een kwantumsprong voorgedaan in de complexiteit en in het tempo van de eigentijdse ervaringen en volgens sommigen is er na 1945 méér veranderd dan in de tweeduizend jaar daarvóór. De hedendaagse wereld is gekenmerkt door vele veranderingen en problemen met enerzijds een (westerse) commerciële vermaak- en amusementscultuur gericht op overdadige consumptie, luxe en snelle genoegdoening, en anderzijds een groot deel van de wereld met extreme armoede, geweld, terreur en onmenselijke levensomstandigheden.

Honger in de postmoderne genotscultuur
In deze postmoderne tijd hebben vele mensen zowel hun geloof in een reddende religie als in een bevrijdende wetenschap verloren en velen zoeken dan ook elders naar existentiële invulling en zingeving van het leven. De afwezigheid van een zingevende levensvisie en van het bewustzijn van de wezenlijk onbegrijpelijke, mysterieuze, ontzagwekkende en creatieve verticale dimensie van het leven, leidt tot een existentiële en spiri­tuele leegte en honger. In die omstandigheden is de ervaring van geluk gewoonweg onmogelijk. Mensen hebben dan ook het gevoel iets te missen, iets verloren te zijn, en weten niet eens wat het zou kunnen zijn, of denken (of krijgen te horen) aan een depressie of een burn-out te lijden.
Het niet als dusdanig kunnen herkennen en duiden van deze honger, leidt niet zelden tot een strategie van de kick, d.i. een individualistische genotscultuur, het zoeken naar plezier in plaats van geluk. De afwezigheid van verticale dimensie leidt onvermijdelijk tot een frenetieke exploitatie van de horizontale dimensie. Dit uit zich in het zoeken en najagen van steeds opwindender en steeds sterkere persoonlijke sensaties en emoties onder het motto van “zelfzorg”, “zelfontplooiing” of “zelfexpressie”, en tot imitatie en verslaving aan door de reclame in de glossy life-style magazines aangeprezen opper­vlakkige pleziertjes en banale (lichamelijke of emotionele) genietingen als substituut voor een dieper geluk. Deze hedonisme-valkuil werd door Ernest Hemmingway de “festival-theorie van het leven” genoemd. Deze oppervlakkige en inhouds­loze feel-good en fast-happiness cultuur is het psychische equivalent van de westerse fast-food cultuur. Een dergelijk futiel leven kan geen ervaring van vervulling en geluk opleveren. Niets is op lange duur immers zo saai en vervelend als het voortdurend ingevuld worden van alle wensen en grillen. Deze toestand van bore-out leidt tot de nukkigheid, ongeïnteresseerdheid, grilligheid en weerbarstigheid van verwende kinderen. Om dan toch nog enige spanning en intensiteit in het levensgevoel te brengen, nemen jongeren hun toevlucht tot steeds extremer vormen van “vermaak”, die niet zelden tot wangedrag en zelfs deliquentie leiden.

Een anonieme samenleving
Onze samenleving is ook in toenemende mate een geheel van onpersoonlijke en anonieme rechten en verplichtingen geworden, een samenleving onder de dictatuur van het vanzelf­sprekende en het normale, een samenleving zonder menselijk gelaat en zonder gevoel van verbondenheid. Van de idealen van de Franse revolutie worden in de moderne neoliberale samenleving vooral vrijheid en gelijkheid sterk benadrukt terwijl de broederlijkheid (c.q. verbondenheid, empathie, liefde, mededogen) eerder op de achtergrond is geraakt. Vrijheid en gelijkheid worden vertaald in georganiseerde, bureaucratische rechten en plichten terwijl de betekenis en de bijdrage van het individuele bestaan aan de samenleving vrijwel onzichtbaar is geworden. De mens weet niet meer waar zijn inspanningen en zijn inzet voor dienen en hij/zij wordt er door niemand voor bedankt. Hij voelt zich niet meer verbonden met de samenleving. Hoewel de democratie de belofte inhield van een door het individu zelf bepaald en zelf gestuurd leven, lijken mensen steeds meer geleefd te worden door regels en omstandigheden waarover ze geen keuze hebben, terwijl ze anderzijds blind zijn voor de echte keuzemogelijkheden in de binnenwereld van het bewustzijn. De democratie is een dictatuur van de meerderheid en van de normaliteit en de middelmaat geworden, een politiek spel dat op dezelfde commerciële en competitieve wijze opgevoerd wordt als songfestivals, miss-verkiezingen of andere vormen van massa-entertainment. Het zo vaak aangeklaagde individualisme in de samenleving is in feite veeleer een vorm van onvolwassenheid. We zijn immers nog niet tot een echte, volwassen vorm van individualisme gekomen, dit wil zeggen tot het inzicht dat de zorg voor de ander een wezenlijk onderdeel van het eigen geluk is. In een dergelijk onvolwassen denkkader is het voor velen moeilijk in de zinvolheid van het bestaan te blijven geloven.

De drenkelingenfilosofie: levensmoeheid, wanhoop…
Het hoeft dan ook nauwelijks verwondering te wekken dat de cijfers voor levens­moeheid, wanhoop, depressie, burn-out, zelfmoord, zelfverminking, anorexie, middelengebruik en middelen­verslaving onrustwekkend toenemen en zelfs epidemische proporties lijken aan te nemen. Deze cijfers weerspiegelen dan nog alleen maar de zichtbare top van de spreekwoordelijke ijsberg die gevormd wordt door de vele levens die doorgebracht worden in verveling, dofheid, vreugdeloosheid en stille wanhoop. Jongeren die met dergelijke levensmodellen in een monotone, zelfgenoegzame en afstompende jongerencultuur van gadgets, popsterren en sport­idolen moeten opgroeien, krijgen een zeer vertekend beeld van de realiteit en geven steeds openlijker blijk van ongemotiveerdheid voor al wat geen onmiddellijke genieting of lustervaring met zich brengt. Daardoor worden ze door ouders en leerkrachten vaak als “schoolmoe”, “ongeïnteresseerd”, “lui” of “moeilijk” bestempeld.
Dit alles leidt vaak tot cynisme, verwijten, beschuldigingen, kwaadheid en agressie (de strategie van de "haai") of tot angst, onzekerheid, klagen en vluchten (de strategie van de "karper"). Een dergelijke drenkelingenfilosofie is gemakkelijk en banaal. Zij vereist weinig bewustzijn, nadenken of creativiteit en is de gemakkelijkste manier om intel­li­gent en “kritisch” te lijken en onmiddellijke bijval te oogsten. Zij leidt misschien wel tot overleven, maar zij voedt de geest niet met positieve energie en leidt niet tot een leven van kwaliteit met welzijn, liefde en geluk.

Geluk…
Geluk is immers geen som van zinnelijke genietingen, egostrelingen of genoegdoeningen en de afhankelijkheid van objecten, activiteiten of externe gebeurtenissen leidt tot een verarmd en tragisch bestaan. Daarmee is dramatisch duidelijk geworden dat de spirituele honger van de ziel nu eenmaal niet gestild kan worden door (over)voeding van het lichaam of van de zinnen. Voor wie met een dergelijke beperkte kaart leeft, zal een ongewenste gebeurtenis dan ook al snel dramatische proporties lijken aan te nemen en ontstaat de ervaring van het lijden. Uiteraard kan dit lijden dan als een teken van bijzondere “gevoeligheid” of zelfs van grote “menselijkheid” worden beschouwd, waar­door het zelfs een soort identiteit en comfortzone kan worden, maar wie het moe is genoegen te nemen met dit soort cultiveren van kwetsbaarheid en meer kwaliteit voor zichzelf en voor zijn naast­bestaan­den wil, is aan een nieuwe benadering toe. “Lijden is nodig tot je inziet dat het niet nodig is.” (Eckhart Tolle)
Mensen zijn immers niet zomaar “van nature” bekwaam of onbekwaam tot geluk, zij zijn niet sterk of niet zwak, zij zijn ook niet dom of lui of van slechte wil, zij doen gewoon op elk ogenblik zo goed als zij kunnen op basis van aangeleerde denkgewoonten, visies en strategieën die tot bekwaamheid of onbekwaamheid, tot sterkte of tot zwakte, tot authenticiteit of tot vervreemding van zichzelf leiden.
Om in de snel veranderende, verwarrende maar boeiende wereld van het begin van de 21e eeuw verstandig en elegant te overleven en voor geluk te kunnen kiezen, is een meer doordachte en meer bewuste levenshouding noodzakelijk, zowel voor het persoonlijke leven als relationeel en professioneel. In een tijd van snelle verandering behoort de toekomst aan wie geleerd heeft dat veranderen en leren plezierig is. Het is alsof we een muziekinstrument zijn dat miljoenen klanken kan voortbrengen, maar waarvan we slechts één octaaf hebben leren bespelen. We hebben inderdaad te veel aandacht besteed aan de wereld buiten ons en te weinig aan de wereld binnen ons. Het is tijd om wakker te worden en het hoofd weer op de juiste plaats te zetten in plaats van het te verliezen. Wie denkt voldoende geleerd te hebben is alleen maar uitgerust voor een wereld die al niet meer bestaat...

… is geen beloning of goed gevoel …
Geluk is geen beloning die we krijgen als we ons goed gedragen hebben, geen goed gevoel omdat we gekregen hebben wat we wilden, maar is een natuurlijk gevolg van een eerbiedige, serene en dankbare houding en van een liefdevolle relatie met onszelf, met de medemens, met de samenleving en met het leven. Een strategie van het geluk vereist dan ook geen speciale gaven, maar alleen een beter gebruik van de mogelijkheden die ieder van ons al heeft: denken in een groter denkkader met meer bewustzijn, (emotionele) intelligentie, creativiteit en out-of-the-box-thinking, maar ook intellectuele passie, moed en vertrouwen in zichzelf en in het leven omdat het beoefenen van wijsheid nu eenmaal altijd een kwetsbare bezigheid zal blijven die gemakkelijk op ongeloof, cynisme, spot of andere vormen van arrogante onwetendheid kan worden onthaald. Een strategie van het geluk moet een uitweg bieden uit een infantiliserende en verlammende klaagcultuur en uit een slachtofferdenken waarbij mensen voor het oplossen van hun "problemen" al te vaak bij artsen, Thera­peuten of diverse "deskundigen" gaan aankloppen of zich tot een star, deshumaniserend en disempowerend juridisch systeem wenden. Er is evenwel geen enkele arts of therapeut die een zin aan het leven kan geven, geen enkele pil of remedie die diepe vreugde en geluk kan brengen, en geen enkele gerechtelijke procedure die het menselijke lijden kan wegnemen. Niemand of niets is verantwoordelijk voor uw geluk. Tijd dus om zelf wakker te worden! Tijd om onze persoonlijke kracht weer te voeden met het besef dat er altijd keuze is en dat we altijd kunnen kiezen voor een leven vanuit onze hoogste waarden. Daartoe hebben we niets speciaals nodig. Al het nodige is aanwezig. We moeten alleen leren het te gebruiken om geluk te creëren in plaats van lijden. Alle ervaringen zijn waardevol want het is altijd mogelijk voor een perspectief op de realiteit te kiezen dat verrijkt in plaats van te verarmen en dat tot zelfwaardering en tot vervulling van het leven leidt. Geluk is minder ver dan je denkt!

… maar het doorzien van een structuur, een strategie
De Strategie van het Geluk is een volwassen, elegante en positieve no-nonsense deskundigheidsverhogende benadering voor mensen die een intellectuele, filosofische, spirituele of emotionele meerwaarde zoeken in het leven. Het doet er niet toe of u al een goed leven hebt dat u nog beter wil maken of dat u een rotleven hebt waarvan u weet dat u het wil veranderen.
De Strategie van het Geluk komt u tegemoet waar u ook staat en is bedoeld om u het gereedschap aan te reiken dat u nodig hebt om aandachtiger en bewuster te leren leven om een betere versie van uzelf te ontsluiten. U bent en zult immers altijd zelf verantwoordelijk zijn voor uw leven.
De Strategie van het Geluk spiegelt dan ook geen nieuwe illusies of mythen voor, geen magische technieken of supersnelle wonderremedies, maar is een filosofie en een praktijk van bewustzijn die tot de intellectuele, emotionele en sociale vaardigheden leidt die noodzakelijk zijn om te kunnen kiezen voor een meer aandachtige benadering en meer liefdevolle aanvaarding van het leven, voor meer kwaliteitsvolle en meer productieve manieren van leven, voor persoonlijk geluk, voor een stimulerende opvoeding van jongeren, voor het inspirerend begeleiden en leiding geven aan anderen en voor het creëren van harmonieuze relaties. Ervaringen, ook lijden en geluk, hebben immers een interne structuur, een ordening en een syntaxis, en als men die structuur eenmaal begrepen heeft, wordt het leven transparanter en is het niet moeilijk om tot meer keuze­mogelijkheden en tot andere ervaringen te komen.
De Strategie van het Geluk is zonder meer de kortste weg naar een onvoorwaardelijk en onverstoorbaar geluk.

Het spel van het leven
In het spel van het leven is het belangrijker om van het spel te kunnen genieten dan om te “winnen”. Een goed speler geniet altijd van het spel, ook (en misschien vooral!) als hij moeilijke kaarten heeft gekregen. Wie alleen met goede kaarten kan spelen en klaagt als hij moeilijke kaarten heeft gekregen, is geen groot speler. Successen worden snel vervelend want zij bevestigen slechts wat je al weet. Zogenaamde “mislukkingen” zijn veel interessanter omdat zij aangeven war je iets nieuws kunt leren.

Geluk …
… is niet het genezen van een vermeende pathologie, het “helen” van vermeende wonden of kwetsuren of het winnen van de strijd tegen een vermeende vijand. Geluk is ook méér dan de afwezigheid van ongeluk, net zoals gezondheid méér is dan de afwezigheid van ziekte en vrede méér dan de afwezigheid van oorlog. Geluk is anderzijds ook méér dan een opeenvolging van genoegdoeningen en genietingen. Het is een manier van zijn, een existentiële dans, een leven met een persoonlijke existentiële en spirituele visie die vóór u werkt in plaats van tegen u, een visie voor het creëren van onvoorwaardelijk geluk in alle omstandig­heden, een geluk van binnenuit, een geluk zonder reden, in plaats van te wachten op een geluk dat van buitenaf zou moeten komen en waarvan men alleen maar kan hopen dat het ooit zal komen. In tegenstelling tot de heersende culturele mythe, komt duurzaam geluk niet van wat men bezit, bereikt of kan meemaken. Geluk is niet het gevolg van een “geslaagd leven” of van een “succesvolle lifestyle”, integendeel: een “geslaagd leven” is het gevolg van een gelukkige relatie met het leven, een relatie van passie en fascinatie, een relatie van “verliefd zijn” en “gelukkig zijn”.

… is een gelukkige relatie
We hebben geen keuze: het leven is onze enige en onvermijdelijke partner. Als we er niet in slagen een gelukkige relatie met het leven in al zijn concrete verschijningsvormen op te bouwen, zal het leven gewoon aan ons voorbijgaan. Het gaat dan ook niet om het vinden van de geschikte omstandig­heden of het bereiken van doelstellingen die u gelukkig zouden kunnen maken, maar om het creëren van de interne vrijheid, ontvankelijkheid en ontroerbaarheid (d.i. een hogere emotionaliteit) waardoor u in alle omstandigheden een toestand van natuurlijk gelukkig-zijn kunt ervaren. Een gelukkig mens creëert geluk in het eigen leven en in dat van anderen in plaats van te proberen geluk van anderen en van het leven te krijgen. Het gaat dan ook om een exploratie van de wezenlijke zijnsmogelijkheden van de mens en van de mogelijkheid zich volgens eigen individuele inzichten opnieuw te ontwerpen. Het gaat om het begrijpen van de structuur van het lijden en van het geluk. Het is de benadering van de dolfijn, die het mogelijk maakt zelfs in de buurt van agressieve haaien te kunnen zwemmen zonder gebeten te worden en zonder zich als een angstige karper te gedragen. Maar zelfs voor mensen die karper of haai wensen te blijven, is het nuttig iets over dolfijnen te weten!

Niet alleen maar individueel …
Gelukkig zijn is niet alleen individueel wenselijk, maar is ook maatschappelijk belangrijk. Alleen mensen die zelf lijden, zullen immers ook anderen doen lijden. Gelukkige mensen verwachten niet dat anderen hen gelukkig zullen maken en zijn niet boos als dat niet gebeurt, maar verspreiden geluk om zich heen, zij willen hun gelukkig-zijn met anderen delen zodat een positieve dynamiek ontstaat. Een gelukkig mens is een geschenk aan de rest van de wereld. Door de toenemende communicatiemogelijkheden wordt de moderne wereld steeds meer een globaal netwerk van met elkaar verbonden individuen en samenlevingen, een soort organisme met talloze cellen, weefsels en organen, een soort wereldwijd brein. Ieder van ons kan daarin een bijdrage leveren en maatschappelijke verantwoor­delijk­heid opnemen door het wereldwijde brein mee te voeden met positieve gedachten en inspirerende beelden. Ieder van ons kan ervoor kiezen een centrum te worden waar positieve invloeden van uitgaan die onvermijdelijk hun weerklank zullen vinden in de maatschappij…